Tóm tắt nội dung

本文基于对比语言学、隐喻认知和文化语言学等理论，系统研究了汉语与越南语中“水”族词语的构成、语义范畴、隐喻认知及文化内涵。研究发现，汉语“水”族词语结构凝练，形式多样，富含哲学思辨和象征意义，反映了儒家思想对水的理解。越南语“nước”族词语则更贴近日常生活，表达直观，体现了越南农业社会的特征和适应自然的精神。两种语言在“水”族词语的隐喻和文化意涵上既有共性，也存在差异，这些差异源于各自的历史发展、自然环境和社会结构。研究为深入理解中越语言与文化的独特性提供了重要参考。

Từ khóa:

汉语成语、越南语成语、水、对比、隐喻、文化内涵  

Abstract:

Dựa trên các lý thuyết về ngôn ngữ học đối chiếu, tri nhận ẩn dụ và ngôn ngữ học văn hóa, nghiên cứu này hệ thống hóa và phân tích các từ ngữ thuộc nhóm “nước” trong tiếng Hán và tiếng Việt về mặt cấu tạo, phạm vi ngữ nghĩa, tri nhận ẩn dụ và hàm ý văn hóa. Kết quả cho thấy, từ ngữ “水” trong tiếng Hán có cấu trúc chặt chẽ, hình thức đa dạng, mang nhiều ý nghĩa triết lý và biểu tượng, phản ánh tư tưởng Nho giáo về nước. Trong khi đó, từ “nước” trong tiếng Việt gần gũi với đời sống hàng ngày, mang tính trực quan, thể hiện đặc trưng của xã hội nông nghiệp Việt Nam và tinh thần thích ứng với thiên nhiên. Hai ngôn ngữ có điểm tương đồng nhưng cũng có khác biệt về ẩn dụ và nội hàm văn hóa, bắt nguồn từ bối cảnh lịch sử, môi trường tự nhiên và cấu trúc xã hội riêng. Nghiên cứu cung cấp tài liệu tham khảo quan trọng để hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa ngôn ngữ và văn hóa Trung – Việt.

Key word:

Thành ngữ Hán, thành ngữ Việt, nước, đối chiếu, ẩn dụ, nội hàm văn hóa